«معتمد» به پنج نفر از خواص و درباریانش از آن
جمله به «نحریر» دستور داد که مواظب خانه امامعلیه السلام باشند و تمام امور و جریانها را زیر نظر
بگیرند، همچنین به پزشکان دستور داد که هر صبح و شام از حال امامعلیه السلام باخبر باشند، همین که روز
دوم فرا رسید به «معتمد» خبر دادند که بیماری حضرت وخیم شده است. «معتمد» به پزشکان
فرمان داد که حق ندارند از منزل امام بیرون روند. و به دلیل این که حال امام
عسکریعلیه السلام رو به وخامت نهاده
بود، گفت: از کنار بستر او جدا نشوند. «معتمد»، «حسین بن ابی شوارب»، قاضی القضاة
را به همراه 10 نفر به منزل امام فرستاد و به آنان دستور داد که شب و روز در آنجا
باشند و جریانها را زیر نظر بگیرندو بعد شهادت دهند که امام به مرگ طبیعی از دنیا
رفته است. با این وجود به جز پزشکان مأمور خلیفه، 15 نفر دیگر از سوی «معتمد» خلیفه
عباسی در خانه حضرت بودند.
امام عسکریعلیه السلام در شب رحلت در یک اتاق، به دور از چشم مأموران حکومت نامه های
بسیاری به نقاط مختلف شیعه نشین نوشت و آن را به وسیله پیکی ارسال نمود.[5] حال
امام بدتر شد، پزشکان از او ناامید شدند و هر لحظه به مرگ نزدیک تر می شد. در لحظات
آخر زندگی، همواره زبانش به ذکر خدا مشغول بود و او را ستایش می کرد و لبهای مبارکش
از تلاوت قرآن مجید باز نمی ایستاد. سرانجام امامعلیه السلام رو به سمت قبله کرد و روح پاکش به پیشگاه خدا
پرواز نمود.
.این حادثه جانگداز، روز جمعه هشتم ربیع الاول سال (260ق.) بعد از
نماز صبح اتفاق افتاد.