تفسیر آیه شماره 20 از سوره مبارکه حدید

متن آیه

اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطَامًا وَفِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ

ترجمه

بدانید که زندگانى پستِ دنیا، چیزى جز بازى و سرگرمى و زینت‏طلبى و فخر فروشى در میان خود و افزون‏طلبى بر همدیگر در اموال و فرزندان نیست، همانند بارانى که گیاه آن، کشاورزان را به شگفتى وا دارد، سپس خشک شود و آن را زرد بینى، سپس کاه شود و در آخرت، عذابى شدید (براى گنهکاران) و مغفرت و رضوانى(براى اطاعت‏کنندگان) از جانب خداوند است و زندگانى دنیا جز کالاى فریبنده نیست.

تفسیر

شناخت حقیقت دنیا، به دقّت و ژرف نگرى نیاز دارد. «اعلموا»
قرآن، دیدگاه انسان را نسبت به دنیا تصحیح مى‏کند. «و اعلموا انما الحیاة الدنیا»
زیبایى‏هاى دنیا زودگذر است. «و زینة... تراه مصفرّاً»
دنیا، همواره بهار و پاییز دارد و هرچه رنگ دنیا داشته باشد، گرفتار برگ‏ریزان است. «أعجب الکفّار نباته ثمّ یهیج فتراه مصفرّا ثمّ یکون حطاماً»
بازى وسرگرمى، ویژگى زندگى دنیاست ولى اگر در مسیر درست قرار نگیرد، به عذاب آخرت مى‏رسد. «لعب و لهو... أعجب الکفّار... و فى الاخرة عذاب شدید»
زینت‏هاى دنیا مثل زیورهاى شخصى وخانه وماشین، اگر موجب فخرفروشى و تفاخر گردد، انسان را به دوزخ مى‏کشاند. «زینة وتفاخر... فى الآخرة عذاب شدید»
کثرت فرزند وافزایش جمعیّت، در صورتى ارزش است که به کثرتِ دوزخیان منجر نشود و فرزندان، با تربیت درست بزرگ شوند. «تکاثر فى... الاولاد... و فى الآخرة عذاب شدید»
دنیا براى عده‏اى موجب فریب و کیفر است، «فى الاخرة عذاب شدید» براى مؤمن، اسباب رشد و تکامل و کسب مغفرت و رضوان الهى است. «انما الحیاة الدنیا... و مغفرة من اللّه و رضوان»
تا لغزش‏ها برطرف نشود، دست‏یابى به رضوان الهى سخت خواهد بود. «مغفرة من اللّه و رضوان»
عذاب شدید، عکس العمل کار خود انسان است، ولى آمرزش و لطف از جانب خداست. «مغفرة من اللّه»،(مغفرت و رضوان را به خدا نسبت داد)
باید انسان بین بیم و امید باشد. «عذاب شدید و مغفرة من اللّه و رضوان»
در تعلیم و تربیت، سه اصل لازم است: تبیین، تمثیل و نتیجه‏گیرى. «اعلموا» براى تبیین است، «کمثل غیث» براى تمثیل و «عذاب شدید و مغفرة» نتیجه‏گیرى است.