مشخصات عرفانی حقیقی و کاذب

یاد خدا: خود را در همه حال در محضر خدا دیدن.
ذکر مراتب دارد: ذکر زبانی، ذکر ذهنی، ذکر قلبی
ذکر وجودی(فعالیت ها همه در مسیرحق)
صراحت بیان: اجتناب از سخنان دو پهلو، استفاده از استعاره و کنایه آنها هم به دلیل این است که الفاظ تاب محتوای عرفانی را ندارند.
تأکید بر ریاضت شرعی: عمل بع تکالیف شرعی و رساله ها بالاترین ریاضت است و را عرفان حقیقی با انجام واجبات(نماز، روزه، خمس و..) و ترک محرمات(غیبت، دروغ، تهمت، اجتناب از نگاه به نامحرم و...) به دست می آید یعنی بهترین آدرس را باید از صاحب خانه(خدا) گرفت.
پرهیز از فرقه گرایی: بسیاری از مردم با دیدن کار خارق العاده ای از کسی ارادت قلبی و عاطفی به او پیدا می کنند و این سبب فرقه گرایی می شود. عارفان حقیقی مانند میزاعلی قاضی، شاه آبادی، امام خمینی و...در طول تاریخ اجازه تشکیل فرقه خاص در کنار مسلمانان نداده اند.
-ناشناخته بودن: عارف حقیقی دنبال اسم و رسم و تظاهر نیست و از مراسم خاص صوفیانه اجتناب می کند.
هرکه را اسرار حق آموختند                                       مهر کردند و زبانش دوختند
خود دوستی روان شناختی : عارف حقیقی مقام خود را بالاتر از آن می بیند که با گناه بی ارزش کند اوخودبزرگ بین نیست و خودخواهی اخلاقی ندارد. عارف حقیقی در عین خود دوستی، فریب حالات و مقامات خود را نمی خورد.
محبت( زبانی و عملی) به همه انسان ها: به همان میزان که دغدغه سعادت خود را دارند به سعادت انسان ها می اندیشند. البته در دام شعار عبادت به جز خدمت خلق نیست هم گرفتار نمی شوند خدمت به خلق یکی از جمله عبادت های بزرگ است. البته خدمت به مردم دونوع است :      1- رفاهی         2- معنوی و ارشادی.
محبت نسبت به همه آفریده ها: همه موجودات(جمادات و نباتات و...) مخلوق خدا و یادکننده اویند
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست.
ناامیدی از انسان ها: در ازای محبت شان به مردم چیزی طلب نمی کنند. تحمل جفای مردم برایشان آسان است اما ظلم پذیر نیستند. و در برابر حق کشی سکوت نمی کنند.
زیبا دین همه چیز: راضی اند به رضا و مقدرات الهی. و درد و رنج زندگی برای آنها معنا دار است و ناشکری نمی کنند.
مرگ اندیشی: از مرگ غافل نیستند و اگر غفلتی کنند سریع توبه و بازگشت می کنند. و مرگ را دیدار معشوق حقیقی می دانند نه پایان زندگی. برخی از عارفان دروغین می گویند نسبت به مرگ بی اهمیت باشید. [1]
پی نوشت :
[1] درآمدی برعرفان حقیقی و عرفان‌های کاذب، احمد حسین شریفی،صهبای یقین،1378،ص122.