آیه 88 سوره مبارکه هود - رزق نیکوی خدا

متن آیه

قَالَ یَا قَوْمِ أَرَأَیْتُمْ إِن کُنتُ عَلَىَ بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّی وَرَزَقَنِی مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا وَمَا أُرِیدُ أَنْ أُخَالِفَکُمْ إِلَى مَا أَنْهَاکُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِیدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ

ترجمه

گفت اى قوم من بیندیشید اگر از جانب پروردگارم دلیل روشنى داشته باشم و او از سوى خود روزى نیکویى به من داده باشد [آیا باز هم از پرستش او دست بردارم] من نمی خواهم در آنچه شما را از آن باز مى‏دارم با شما مخالفت کنم [و خود مرتکب آن شوم] من قصدى جز اصلاح [جامعه] تا آنجا که بتوانم ندارم و توفیق من جز به [یارى] خدا نیست بر او توکل کرده‏ام و به سوى او بازمی گردم

تفسیر

نبوّت بر اساس معجزه وبیّنه است. «کنت ‏علی بیّنة» (قوانین بر پایه دلیل است)
انبیا علیهم السلام همه چیز را از خدا مى‏دانند. «ربّى ، رزقنى»
گمان نکنیم زندگىِ خوب، با کم‏فروشى وحرام‏خوارى بدست مى‏آید، زیرا انبیا و اولیاى الهى بدون آلودگى به این گناهان، روزىِ نیکو داشته‏اند. «رزقنى منه رزقاً حسنا» (روزى نیکو آن است که بر اساس کم‏فروشى وظلم نباشد)
روزى انسان از خدا وبه لطف اوست، نه به زرنگى. « رزقنى منه»
در مقابل کفّار که مى‏گفتند: «اموالنا» حضرت شعیب‏علیه السلام فرمود: «رزقنى منه رزقاً حسنا» یعنى گمان نکنید که من مشکل مالى دارم.
آمر به معروف و ناهى از منکر باید قبل از دیگران، خودش اهل عمل باشد. انبیا فقط طرّاح و فرمانده نبودند، بلکه خودشان از بهترین مصادیق اهل عمل بشمار مى‏رفتند. «و ما ارید ان اخالفکم الى ما انهاکم عنه»
انبیاعلیهم السلام نه تنها برخلاف دستورهاى الهى عمل نمى‏کردند، بلکه حتّى به فکر خلاف هم نبودند. «و ما ارید ان ...»
هدف انبیاعلیهم السلام اصلاح انسان‏ها و جوامع بشرى است. «ان ارید الاّ الاصلاح»
مرز کار انبیا توان وقدرت آنهاست، نه ساعت، روز، ماه وسال. «مااستطعت»
اراده‏ى کارها از ما، ولى میزان توفیق از خداست. « ان ارید ، ما توفیقى الا بالله»
در کارها آخرین تلاش را به کار ببریم، ولى بدانیم که موفّقیّت به دست خداوند است. «ما استطعت و ما توفیقى ...»
توکّل زمانى نتیجه‏بخش است که در کنارِ تلاش باشد. «ما استطعت ، توکّلت»
مصلح باید خود صالح و اهل ایمان، توکّل، انابه و سوز باشد. «مااستطعت، علیه توکّلت و الیه اُنیب»
در این آیه براى آمر به معروف و ناهى از منکر این سفارشها شده است:
الف: شخصاً اهل عمل باشد. «ما ارید ان اُخالفکم الى ما انهاکم عنه»
ب: هدف او اصلاح جامعه باشد. «ما اُرید الاّ الاصلاح»
ج: توفیق کارش را از خداوند بداند. «و ما توفیقى الاّ باللَّه»
د: همیشه بر او توکّل نماید. «علیه توکّلت»
ه : در مشکلات به او پناه ببرد. «الیه اُنیب»