نشانه های ظهور امام زمان ( عجل الله فرجه ) - قتل نفس زکیه

«نفس زکیّه» یعنی، فرد بی ‏گناه، پاک، کسی که قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد. در داستان حضرت موسی‏ علیه السلام وقتی شخصی برخورد او را می‏بیند در اعتراض به کار وی می‏گوید: «اَقَتَلْتَ نَفْساً زَکیَّةً بِغَیْرِ نَفْسٍ»؛ [1] «آیا جان پاکی را بی آن که قتلی انجام داده باشد، می‏کشی؟».
گویا در آستانه ظهور حضرت مهدی‏ علیه السلام درگیر و دار مبارزات زمینه ساز انقلاب مهدی‏ علیه السلام، فردی پاک باخته و مخلص، در راه امام‏ علیه السلام می‏کوشد و مظلومانه به قتل می‏رسد.
این رخداد عظیم، طبق بیان روایات بین رکن و مقام - در بهترین مکان‏ های زمین - اتفاق می‏افتد. [2] فرد یاد شده از اولاد امام حسن مجتبی‏ علیه السلام است که در روایات، گاهی از او به عنوان «نفس زکیّه» و «سید حسنی» یاد شده است. [3] .
قتل نفس زکیّه، از نشانه‏ های حتمی و متصل به ظهور است و هر چند در منابع اهل سنّت نامی از آن برده نشده، ولی در منابع شیعه، روایات آن فراوان و بلکه متواتر است. [4] از این رو، در اصل تحقق چنین حادثه ‏ای - به عنوان علامت ظهور - شکی نیست؛ هر چند اثبات جزئیات آن و نیز زمان و مکان تحقق آن و ویژگی‏ های مقتول، مشکل است.
برخی احتمال داده ‏اند: مراد از نفس زکیّه، محمدبن عبداللّه بن حسن، معروف به نفس زکیّه است که در زمان امام صادق‏ علیه السلام در منطقه «احجار زیت» در نزدیکی مدینه کشته شد. این احتمال درست نیست، به چند دلیل:
1 . لازمه ‏اش این است که پیش از تولد حضرت مهدی‏ علیه السلام؛ بلکه پیش از آن که امامان از آن خبر دهند، این نشانه رخ داده باشد.
2 . در روایات تصریح شده که «نفس زکیّه»، بین رکن و مقام کشته می‏شود و حال آنکه محمدبن عبداللّه بن حسن در منطقه «احجار زیت» (در نزدیکی مدینه) کشته شده است.
3 . همان گونه که در روایات اشاره شده قتل نفس زکیّه از نشانه‏ های حتمی و متصل به ظهور است؛ حال آنکه محمدبن عبداللّه، سال‏ها پیش از تولد حضرت مهدی‏ علیه السلام به قتل رسیده است.
امام باقرعلیه السلام می‏فرماید: «لَیْسَ بَیْنَ قِیامِ قائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ وَبَیْنَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ اِلاّ خَمْسَ عَشَرَةَ لَیلَة»؛ [5] «بین ظهور مهدی ‏علیه السلام و کشته شدن نفس زکیّه، بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست».
محمدبن عبداللّه بن حسن، معروف به نفس زکیّه، در زمان امام صادق‏ علیه السلام و در سال 145 ه .ق به قتل رسیده و از آن هنگام تا به حال، بیش از ده قرن می‏گذرد و نمی‏تواند علامت متصل به ظهور باشد.
به نظر می‏رسد، اموری چون همنامی وی و پدرش با پیامبر اکرم ‏صلی الله علیه وآله و پدر گرامی ایشان، شباهت ظاهری، بودن وی از خاندان شریف و بزرگوار امام حسن مجتبی‏ علیه السلام وجود برخی نشانه ‏ها (چون داشتن خالی سیاه بر روی کتف راست)، قیام وی در شرایط سخت و در اوج خشونت بنی‏امیه و از همه مهم‏تر، شیطنت‏ ها و تحریف‏ های بنی عباس، سبب گشته بود که مردم به اشتباه بیفتند و گروهی او را مهدی تصور کنند!
علاوه بر این، از بعضی قرینه‏ ها استفاده می‏شود که خود «نفس زکیّه» و پدرش عبداللّه محض، - که شیخ بنی‏ هاشم در آن عصر به شمار می‏ رفت - و نیز برادرش ابراهیم، به ایجاد و تقویت این شبهه در بین مردم دامن می‏زدند و چنین وانمود می‏کردند، گویا مهدی ایشان، همان مهدی موعود است.
آنان می‏خواستند از این راه، در رسیدن به قدرت و پیروزی انقلاب خویش و در هم شکستن بنی امیه کمک بگیرند. امام صادق ‏علیه السلام در همان هنگام، آنان را از این کار بازداشت. [6] .
پی نوشت ها:
[1] کهف (18)، آیه 74.
[2] کمال‏الدین، ج 1، ص 330، ح 16.
[3] ر.ک: کتاب الغیبة، ص 445، ح 440.
[4] الخصال، ج 1، ص 303، ح 82؛ کتاب الغیبة، ص 435، ح 425؛ الکافی، ج 8، ص 310، ح 483؛ منتخب الاثر، ص 459.
[5] الارشاد، ج 2، ص 374؛ کتاب الغیبة، ص 445، کمال‏الدین، ج 2، ص 649.
[6] بحارالانوار، ج 47، ص 131.