علل و اسباب غیبت - آزمایش مردم

آزمایش مردم :
در اثر غیبت حضرت مهدی، مردم آزمایش می شوند: گروهی که ایمان استواری ندارند، باطنشان ظاهر می شود و دستخوش شک و تردید می گردند و کسانی که ایمان در اعماق قلبشان ریشه دوانده است، به سبب انتظار ظهور آن حضرت و ایستادگی در برابر شدائد، پخته تر و شایسته تر می گردند و به درجات بلندی از اجر و پاداش الهی نائل می گردند.
امام موسی بن جعفر-علیه السلام-فرمود: هنگامی که پنجمین فرزندم غایب شد، مواظب دین خود باشید، مبادا کسی شما را از دین خارج کند. او ناگزیر غیبتی خواهد داشت، به طوری که گروهی از مؤمنان از عقیده خویش بر می گردند. خداوند به وسیله غیبت، بندگان خویش را آزمایش می کند... (نعمانی،الغیبة، ص 154)
از سخنان پیشوایان اسلام بر می آید که آزمایش به وسیله غیبت حضرت مهدی، از سخت ترین آزمایشهای الهی است (طوسی،الغیبة،ص 203-207) .
سیره پیشوایان، ص. 665     نویسنده: مهدی پیشوائی

مکان امام زمان عجل الله فرجه در غیبت کبری - بخش دوم

ج. دشت‌ها و بیابان‌ها؛ از برخی روایات نیز استفاده می‌شود که آن حضرت در طول غیبت، محل خاصی ندارد و همواره در سفر به سر می‌برد. از امام باقر علیه السلام  نقل شده است دربارة شباهت‌های حضرت مهدیعجل الله فرجه به پیامبران الهی، چنین فرمود:... و اما شبهه من عیسی فالسیاحة (طبری، دلائل الامامة، ص291)
یادآوری این مطلب لازم است که این نامعلوم بودن محل زندگی آن حضرت در دوران غیبت کبرا، سبب شده است عده‌ای به گمانه‌زنی‌هایی در مواردی سست و واهی بپردازند و به طرح محل‌هایی که اثبات آن‌ها کاری بس مشکل است، روی آوردند. افسانه جزیره خضرا و مثلث برمودا و مانند آن، حکایت‌هایی است که در تاریخ پر فراز و فرود این اعتقاد سترگ رخ نموده است؛ ولی همواره روشنگران این عرصه، مردم را از فرو غلطیدن در کجراهه‌ها و بیراهه‌ها حفظ کرده‌اند. البته پیش از آن نیز برخی مخالفان شیعه نسبت داده‌اند که شیعیان بر این باورند که حضرت مهدیعجل الله فرجه در دوران غیبت در سرداب سامرا زندگی می‌کند.

مکان امام زمان عجل الله فرجه در غیبت کبری - بخش اول

غیبت کبرا، به مدت زمان پنهان‌زیستی حضرت مهدیعجل الله فرجه  گفته می‌شود که با وفات واپسین نایب خاص در سال 329 ق آغاز و همچنان ادامه دارد و فقط خداوند متعال است که پایان آن را می‌داند. این دوران، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را به طور کامل از دوران غیبت صغرا متمایز می‌سازد. از این ویژگی‌ها، کامل شدن غیبت آن حضرت است. همان‌گونه که پنهان‌زیستی حضرت مهدیعجل الله فرجه  در این دوران به کمال می‌رسد و نیابت و سفارت، همانند دوران غیبت صغرا وجود ندارد، محل زندگی آن حضرت نیز نامشخص‌تر می‌شود. در این دوران است که هرگز نمی‌توان به طور قطع مشخص کرد آن حضرت کجا زندگی می‌کند. البته روایات در این‌باره به محل‌های گوناگونی اشاره کرده‌اند که برخی از آن‌ها از این قرارند:
الف. مدینه منوره؛
ب. ناحیه ذی‌طوی؛ ناحیه ذی طوی در یک‌فرسخی مکه و داخل حرم قرار دارد و از آن‌جا خانه‌های مکه دیده می‌شود.
ادامه دارد.

وظایف نواب خاص امام زمان عجل الله فرجه

نیابت خاص و عام بعد از آغاز غیبت صغری، امام مهدی  عجل الله فرجه افرادی امین و مورد اعتماد را با نام و نشانی خاص که بین شیعیان شناخته شده بودند، به عنوان نایب خویش در بین مردم، انتخاب کردند.
این افراد، واسطه ی آن حضرت و شیعیان بودند و یکی بعد از دیگری، عهده دار منصب نیابت شدند.
عمده ترین وظایف این افراد عبارت بود از:
1- انتقال سؤال ها و مشکلات مردم به محضر امام زمان عجل الله فرجه و رساندن جواب آن حضرت به مردم.
2- بر طرف کردن مشکلات علمی یا اقتصادی و اجتماعی شیعیان.
3- سازمانْ دهی و کلا و اخذ و توزیع اموال متعلّق به امام- عجل الله فرجه- در میان مردم.
4- مبارزه با مدّعیان دروغین نیابت و وکالت امام مهدی  عجل الله فرجه.
5- مسئولیت های دیگری که از سوی امام زمان  عجل الله فرجه بر عهده ی آنان گذاشته می شد.

معرفی اجمالی نواب خاص امام زمان عجل الله فرجه بخش اول

نخستین نائب امام زمان ،عثمان بن سعید عمری سمان بود ،سمان یعنی روغن فروش . او اموال و نامه ها را در ظرف روغن می گذاشت و خدمت امام عجل الله فرجه می آورد . او از قبیله اسد بو د و در گذشته ، وکیل امام هادی و امام عسکری نیز بود . هنگامی که جمعی از شیعیان یمن ،خدمت امام عسکری آمدند ،آنحضرت به عثمان بن سعید به مثابه وکیل خود ،ماموریت داد تا اموالی را که برای ایشان آورده بودند تحویل بگیرد .دومین نفر فرزند عثمان پیش گفته ،یعنی ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری بود . امام زمان پس از دعای خیر در حق پدر به پسر تسلیت گفته و امور او را به ایشان واگذار کرد . امام عسگری در حق عمری و پسرش فرموده بود : اندو مورد ثقه و اعتمادند . هر چه بگویند از جانب من است .گرچه بعضی از غالیان با او مخالفت کردند اما هرگز شیعیان با او و در عدالت او مشکلی نداشتند . محمد تا سال 305 قمری که در قید حیات بود ،نائب امام بود . شیخ طوسی آودره که : او تالیفاتی در حدیث داشته که به دست حسین بن روح و سپس ابوالحسن سمری رسیده است . ادامه دارد.

آغاز غیبت صغری امام زمان عجل الله فرجه

امام حسن عسکری علیه السلام در هشتم ربیع الاول سال 260 ق؛ یعنی در زمانی که حضرت مهدی  عجل الله فرجه پنج سال بیشتر نداشت، به دست معتمد، خلیفه عباسی به شهادت رسید و امام عصر عجل الله فرجه بر پیکر پدر بزرگوار خویش نماز گزارد.
از این پس، دوره جدیدی از زندگی امام مهدی  عجل الله فرجه ، که به غیبت صغری معروف است، آغاز شد.
بنا به گفته بسیاری از صاحب نظران، دوران غیبت کوتاه مدت آن امام که از آن به «غیبت صغرا» تعبیر می شود، از همین زمان؛ یعنی سال 260 ق آغاز گردید. برخی از اهل تحقیق برآنند که غیبت صغرا از همان زمان تولد حضرت؛ یعنی سال 255 ه . ق آغاز شده است.
دوران غیبت صغرا تا سال 329 ه . ق ادامه داشت که بدین ترتیب، بنابر دیدگاه اول، طول این دوران، 69 سال و بنا بر دیدگاه دوم، طول این دوران 74 سال خواهد بود.
گرچه در این مدت به دلیل برخی مصالح، از جمله در امان ماندن از خطراتی که جان آن حضرت را از سوی دشمنان تهدید می کرد، امام  عجل الله فرجه از نظرها پنهان بودند، اما حضرت تعدادی افراد وارسته و با تقوا را به عنوان نائب خاص خود به مردم معرفی کردند تا هر یک از ایشان سؤالات و مشکلات خود را به وسیله آنان به امام  عجل الله فرجه برسانند و از طریق امام پاسخ دریافت نمایند.

حوادث ناگوار پس از شهادت امام عسکری علیه السلام

متأسفانه پس از شهادت امام عسکریعلیه السلام    ، اتفاقات ناگواری رخ داد که برخی از آنها بدین قرار است:
1. بازجویی از خانه آن حضرت؛لحظاتی از شهادت امام عسکریعلیه السلام    سپری نشده بود که دژخیمان، با سعایت افرادی، به خانه امام هجوم بردند تا شاید در این رهگذر به امام غایب دست یازند.
2. برخورد جعفر کذّاب با مادر امام عسکریعلیه السلام    بر سر میراث؛
3. بازجویی از خانه­ ها و منازل برای دستیابی به حضرت مهدی عجل الله فرجه؛
4. ترور، حبس، تهدید و اذیت و آزار شیعیان؛شیخ مفید از تهدیدات علیه شیعه پس از شهادت امام عسکریعلیه السلام    ، به عنوان یکی از تلخ‌ترین فرازهای تاریخ تشیع یاد کرده است.
5. اختلاف و چند دستگی بین شیعیان؛ یکی از حوادث کمر شکن پس از شهادت امام عسکریعلیه السلام    ، تفرقه‌ای بود که در میان برخی از شیعیان رسوخ کرد و آنها را از یکپارچگی خارج نمود. البته این تفرق پیش از آن، از سوی امام عسکریعلیه السلام    پیش بینی شده بود. ابوغانم می‌گوید: از امام عسکریعلیه السلام    شنیدم که می‌فرمود: در سال 260 پیروانم فرقه فرقه می‌شوند.آن گاه در ادامه ابوغانم می­گوید: در آن سال امام عسکریعلیه السلام    رحلت فرمود و پیروان و یارانش متفرق شدند. دسته‌ای خود را منتسب به جعفر (پسر امام دهم) کردند، گروهی سرگردان شدند، عده ­ای به شک افتادند، دسته­ ای در حالت تحیر ایستادند و جمعی دیگر به توفیق خدای تعالی، بر دین خود ثابت ماندند.

سیمای امام زمان عجل الله فرجه در کودکی

شیخ صدوق (ره ) به سند خود، از یعقوب بن منقوس (ره ) نقل می کند که گفت : روزی به حضور امام حسن عسکری علیه السلام  رفتم ، دیدم روی سکوئی در خانه اش ، نشسته ، و در طرف راست آن سکو، اطاقی بود و بر در آن پرده ای آویخته شده بود، عرض کردم : (آقای من ! (بعد از شما) صاحب امر کیست ؟)
فرمود: پرده اطاق را بالا بزن ، پرده را بالا زدم ، ناگاه پسری که قامتش حدود پنج وجب بود، از اطاق بیرون آمد، ظاهر او نشان می داد که حدود هشت یا ده سال دارد (البته آن حضرت در این هنگام پنج سال داشت ، ولی قامت رشید او چنان نشان می داد)، پیشانی روشن ، و صورت سفید، و چشمان درخشنده ، و کفهای دستش زبر و خشن ، و سر زانوانش به طرف زمین مایل بود، و در گونه راستش خالی وجود داشت و بر سرش زلف بود، آمد و روی زانوی امام حسن علیه السلام نشست ، امام حسن علیه السلام فرمود: (صاحب شما اسن است )سپس او بر جهید و رفت ، امام حسن  ادخل الی الوقت المعلوم : (داخل خانه شو تا روز وقت معلوم )او وارد آن اطاق شد، من او را دیدم که به آن اطاق رفت ، امام حسن علیه السلام به من فرمود: (به اطاق نگاه کن ) به اطاق نگاه کردم ، کسی را در آنجا ندیدم .

داستان تولد امام زمان( عجل الله فرجه ) - بخش دوم

بعد از افطار و نماز عشا به بستر رفتم. چون پاسی از نیمه ی شب گذشت، برخاستم و نماز شب را به جا آوردم، بعداز تعقیب نماز به خواب رفتم و دوباره بیدار شدم. در این هنگام، نرجس نیز بیدار شد و نماز شب را به جا آورد. سپس از اتاق بیرون رفتم، تا از طلوع فجر باخبر شوم; دیدم فجر اول طلوع کرده و نرجس در خواب است. در این حال، به ذهنم خطور کرد که چرا حجت خدا آشکار نشد؟! نزدیک بود شکی در دلم ایجاد شود که ناگهان حضرت امام حسن عسکری علیه السلام از اتاق مجاور صدا زدند: ای عمه! شتاب مکن که موعود نزدیک است. من مشغول خواندن سوره «الم سجده» و «یس» شدم. در این هنگام ناگهان نرجس خاتون با ناراحتی از خواب بیدار شد. من او را به سینه چسباندم و نام خدا را بر زبان جاری کردم. امام حسن عسکری علیه السلام فرمود: سوره ی قدر را برایش بخوان. آن سوره را خواندم و از نرجس پرسیدم: حالت چطور است؟ گفت: آنچه مولایت فرموده بود ظاهر شد. من دوباره سوره ی قدر را خواندم. کودک نیز در شکم مادر، همراه من سوره ی قدر را خواند که من ترسیدم. در این هنگام پرده ی نوری میان من و او کشیده شد، ناگاه متوجه شدم کودک ولادت یافته است. چون جامه را از روی نرجس برداشتم، آن مولود سر به سجده گذاشته و مشغول ذکر خدا بود. هنگامی که او را برگرفتم، دیدم پاک و پاکیزه است. در این موقع حضرت امام حسن عسکری علیه السلام صدا زدند: عمه! فرزندم را نزد من بیاور. وقتی نوزاد را نزد حضرت بردم، وی را در آغوش گرفت، و بر دست و چشم کودک دست کشید و در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت و فرمود: فرزندم! سخن بگو! پس آن طفل گفت: «اشهد انّ لا اله الا الله و اشهد انّ محمداً رسول الله» پس از آن به امامت امیرالمؤمنین علیه السلام و سایر امامان معصوم (علیهم السلام) شهادت داد و چون به نام خود رسید فرمود: «اللهم انجزلی وعدی و اتمم لی امری و ثبت و طأتی واملاء الارض بی عدلا و قسطاً» «پروردگارا! وعده ی مرا قطعی گردان و امر مرا به اتمام رسان، و مرا ثابت قدم بدار، و زمین را به وسیله ی من از عدل و داد پر کن.» ( بحارالانوار، ج 51، ص 19، منتهی الامال، ج 2، ص 285، غیبت شیخ طوسی ص 141) 

داستان تولد امام زمان عجل الله فرجه - بخش اول

شرایط زمان تولد امام زمان عجل الله فرجه شرایط عادی نبود، زیرا طبق روایات منقول از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) مهدی آل محمد عجل الله فرجهـ آن که ستمگران را نابود و زمین را پر از عدل و داد می کند ـ فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است. از این رو دستگاه خلافت عباسی امام حسن عسکری علیه السلام را در شهر سامرا تحت نظر داشت، و منتظر بود تا اگر فرزندی از ایشان به دنیا آید، او را بکشد، همان گونه که فرعون، در کمین بود تا اگر حضرت موسی علیه السلام به دنیا آید، او را به قتل برساند. در این شرایط خفقان و غیر عادی، حضرت مهدی عجل الله فرجه مخفیانه به دنیا آمدند.
جریان تولد حضرت را حکیمه خاتون، دختر امام جواد علیه السلام و عمه ی امام حسن عسکری علیه السلام این گونه بازگو کرده است:
«ابو محمد امام حسن عسکری علیه السلامشخصی را دنبال من فرستاد که امشب ـ شب نیمه ی شعبان ـ برای افطار نزد ما بیا، زیرا خداوند امشب حجتش را آشکار می کند. پرسیدم این مولود از چه کسی است؟ حضرت فرمود: از نرجس خاتون. عرض کردم: من در نرجس خاتون آثار بارداری نمی بینم حضرت فرمود: موضوع همین است که گفتم.
من در حالی که نشسته بودم، نرجس آمد و کفش مرا از پایم بیرون آورد و فرمود: بانوی من حالتان چطور است؟ گفتم: تو بانوی من و خانواده ام هستی. او از سخن من تعجب کرد و ناراحت شد و فرمود: این چه سخنی است؟ گفتم: خداوند در این شب به تو فرزندی عطا می کند که سرور و آقای دنیا و آخرت خواهد شد. نرجس خاتون از این سخن من خجالت کشید . ادامه دارد.

اقوال در تاریخ تولد آن حضرت ( حضرت مهدی )

قول اوّل ـ این قول که معروف ترین و مستندترین قول است، تاریخ تولّد آن حضرت را نیمه ی شعبان سال 255 هـ. ق می داند. ثقة الإسلام کلینی می نویسد:
امام مهدی عجل الله فرجه در نیمه ی شعبان سال دویست و پنجاه و پنج هجری قمری متولد شده است.(اصول کافی، ترجمه ی جواد مصطفوی، ج 2، ص 449)
علامه ی مجلسی در بحارالأنوار نیز همین تاریخ را ذکر می کند.(بحارالأنوار، ج 51، ص 2)
از شهید اوّل (ره) نیز نقل شده است که:
امام مهدیعجل الله فرجه در سامرا، جمعه شب، هنگام در پانزدهم شعبان 255 هـ. ق به دنیا آمد.(همان، ج 51، ص 28)
ابن خلکان، یکی از علمای اهل سنّت نیز همین تاریخ را تاریخ ولادت امام مهدیعجل الله فرجهمی داند.(همان، ج 51، ص 24)
قول دوم ـ در برخی از مآخذ، تاریخ تولّد حضرت مهدی عجل الله فرجه سال 256 هجری ضبط شده است. کتاب کمال الدین(کمال الدین، صدوق، ص 432) شیخ صدوق الغیبة(طوسی، الغیبة، ص 139 و 147)شیخ طوسی، از جمله ی این منابع است.
همان گونه از شهید اوّل نقل شد، مکان ولادت آن حضرت، شهر سامراء است(بحارالأنوار، ج 51، ص 28) که در نزدیکی شهر بغداد قرار دارد.
این شهر، بعد از شهادت امام رضا علیه السلام در دوره ی حکومت معتصم عباسی بنا گردید.

مقام مادر امام زمان عجل الله فرجه

اسم معروف آن بانو نرجس است که با آن نام فعلاً شناخته شده است . نرجس خاتون به خانه امام عسگری علیه السلام وارد شد، امام هادی علیه السلام به خواهرش فرمود: او را به خانه ببر و دستورات اسلامی را به او بیاموز او همسر فرزندم حسن علیه السلام و مادر تنها منجی عالم بشریت یعنی مهدی موعود عجل الله فرجه خواهد بود،‌آنگاه به نرجس رو کرد و فرمود: مژده باد تورا به فرزندی که سراسر جهان را با نور حکومتش پر از عدالت و دادگری کند،‌پس از آنکه پر از ظلم و جور شده باشد. آری این چنین دختر پاک و دانا آلودگی کاخ شاهان را رها کرد و در خط جد مادرش «شمعون» قرار گرفت و سرانجام به سعادت بزرگی چون همسری حضرت امام حسن عسگری علیه السلام در آمد و لیاقت پرافتخار مادری حضرت مهدی آل محمد عجل الله فرجه را پیدا کرد.

نام مادر امام زمان عجل الله فرجه

مادر امام زمانعجل الله فرجه  در نهایت ورع و تقوی و صلاح و عظمت و جلالت و شرافت و فضیلت و حیا و عفتِ ممتاز و از توصیف بی نیاز است.(ذبیح الله محلاتی، ، ترجمه «ریاحین الشریعه»، ج 4، ص 158)
مورّخان برای آن بانوی مکرمه و همسر بی همتای امام عسگری علیه السلام نه اسم نوشته اند: ملیکه، حکیمه، سبیکه، نرجس، سوسن،‌مریم، ریحانه، خَمط و صَقیل.
خواهر امام هادی ـ‌علیه السّلام ـ ایشان را به عنوان سیّده (خانم) می خواندند.(محمد محمدی اشتهاردی، فروغ تابان ولایت، ص 8)
البته تعدد اسامی و القاب در نزد عربها معمولاً به جهت شخصیت فوق العاده صاحب نام و القاب است که فرد به خاطر برخورداری از صفات و نیکی های متعدد ملقب به القاب و یا مسمی به اسمهای مختلف می شود.

امام زمان عجل الله فرجه در یک نگاه

نام :همنام پیامبر صلی الله علیه و آله  (م - ح - م - د) علیه السلام
القاب معروف :مهدی موعود، امام عصر، صاحب الزمان ، بقیه الله ، قائم و... (ارواحناله الفداء)
پدر و مادر :امام حسن عسکری علیه السلام ، نرجس علیها سلام
وقت و محل تولد :روز 15 شعبان سال 255 یا 265 هجری قمری ، در سامره متولد شد، و حدود پنج سال کفالت پدر، به طور مخفی بود.
دوران زندگی :در چهار بخش ،
1 - دوران کودکی حدود پنج سال تحت سرپرستی پدر و در پشت پرده خفاء، تا از گزند دشمنان محفوظ بماند، و هنگامی که در سال 260 پدرش ‍ شهید شد، مقام امامت به او محول گردید.
2 - غیبت صغری : از سال 260 هجری قمری شروع شد و در سال 329 که حدود 70 سال می شود پایان یافت . (اقوال دیگری نیز گفته شده است )
3 - غیبت کبری : که از سال 329 شروع شد، و تا وقتی که خدا بخواهد و ظهور کند، ادامه خواهد یافت .
4 - دوران درخشان ظهور آن حضرت و حکومت جهانی او.

گزیده ای از احادیث امام حسن عسکری علیه السلام

* لَیْسَتِ الْعِبادَةُ کَثْرَةُ الصّیامِ وَالصَّلاةِ، وَ إنَّمَا الْعِبادَةُ کَثْرَةُ التَّفَکُّرِ فی مْرِ اللّهِ.( مستدرک الوسائل : ج 11، ص 183، ح 12690)
عبادت در زیاد انجام دادن نماز و روزه نیست ، بلکه عبادت با تفکّر و اندیشه در قدرت بی منتهای خداوند در امور مختلف می باشد.
* خَصْلَتانِ لَیْسَ فَوْقَهُما شَیّْ: الاْ یمانُ بِاللّهِ، وَنَفْعُ الاْ خْوانِ .( تحف العقول : ص 489، س 13)
دو خصلت و حالتی که والاتر از آن دو چیز نمی باشد عبارتند از: ایمان و اعتقاد به خداوند، نفع رساندن به دوستان و آشنایان .
* مَنْ لَمْ یَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَمْ یَتَّقِ اللّهَ.( بحارالا نوار: ج 68، ص 336، س 21، ضمن ح 22 )
کسی که در مقابل مردم بی باک باشد و رعایت مسائل اخلاقی و حقوق مردم را نکند، تقوای الهی را نیز رعایت نمی کند.
* ما قْبَحَ بِالْمُؤْمِنِ نْ تَکُونَ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ .( تحف العقول : ص 498 س 22)
قبیح ترین و زشت ترین حالت و خصلت برای مؤمن آن حالتی است که دارای آرزوئی باشد که سبب ذلّت و خواری او گردد.
* خَیْرُ إخْوانِکَ مَنْ نَسَبَ ذَنْبَکَ إلَیْهِ. (بحارالانوار: ج 71، ص 188، ح 15)
بهترین دوست و برادر، آن فردی است که خطاهای تو را به عهده گیرد و خود را مقصّر بداند.

نحوه شهادت امام حسن عسکری علیه السلام بخش دوم

«معتمد» به پنج نفر از خواص و درباریانش از آن جمله به «نحریر» دستور داد که مواظب خانه امامعلیه السلام باشند و تمام امور و جریانها را زیر نظر بگیرند، همچنین به پزشکان دستور داد که هر صبح و شام از حال امامعلیه السلام باخبر باشند، همین که روز دوم فرا رسید به «معتمد» خبر دادند که بیماری حضرت وخیم شده است. «معتمد» به پزشکان فرمان داد که حق ندارند از منزل امام بیرون روند. و به دلیل این که حال امام عسکریعلیه السلام رو به وخامت نهاده بود، گفت: از کنار بستر او جدا نشوند. «معتمد»، «حسین بن ابی شوارب»، قاضی القضاة را به همراه 10 نفر به منزل امام فرستاد و به آنان دستور داد که شب و روز در آنجا باشند و جریانها را زیر نظر بگیرندو بعد شهادت دهند که امام به مرگ طبیعی از دنیا رفته است. با این وجود به جز پزشکان مأمور خلیفه، 15 نفر دیگر از سوی «معتمد» خلیفه عباسی در خانه حضرت بودند.
امام عسکریعلیه السلام در شب رحلت در یک اتاق، به دور از چشم مأموران حکومت نامه های بسیاری به نقاط مختلف شیعه نشین نوشت و آن را به وسیله پیکی ارسال نمود.[5] حال امام بدتر شد، پزشکان از او ناامید شدند و هر لحظه به مرگ نزدیک تر می شد. در لحظات آخر زندگی، همواره زبانش به ذکر خدا مشغول بود و او را ستایش می کرد و لبهای مبارکش از تلاوت قرآن مجید باز نمی ایستاد. سرانجام امامعلیه السلام رو به سمت قبله کرد و روح پاکش به پیشگاه خدا پرواز نمود.
.این حادثه جانگداز، روز جمعه هشتم ربیع الاول سال (260ق.) بعد از نماز صبح اتفاق افتاد.

نحوه شهادت امام حسن عسکری علیه السلام بخش اول

«معتمد» خلیفه عباسی همواره از محبوبیت و پایگاه اجتماعی امام ابو محمد عسکری علیه السلام نگران بود و هنگامی که دانست با وجود همه محدودیتهایی که نسبت به آن حضرت روا داشته بود، نه تنها از پایگاه مردمی و نفوذ معنوی آن حضرت کاسته نشده، بلکه بیش از پیش محبوب دلهای مردم گردیده، بر نگرانی و وحشتش افزوده شد و سرانجام در صدد قتل آن حضرت برآمد و به شکل مرموزانه و مخفیانه، حضرت را مسموم نمود،و شیعیان را از بهره مندی انوار هدایت آن امام همام محروم ساخت.امام علیه السلام همین که آن زهر را خورد، تمام بدن شریفش مسموم شد و در بستر بیماری افتاد و به درد شدیدی دچار گردید.
امام عسکری علیه السلام با دانش ویژه ای که داشت، پیش بینی کرد که در آینده ای نه چندان دور زندگی دنیا را ترک خواهد کرد و راهی پیشگاه خداوند خواهد شد. آن امام همام، شهادت خود را در آینده نزدیک به مادر بزرگوارش خبر داد و گفت: در سال (260ق.) حادثه ای اتفاق می افتد و آن شهادت امام توسط عمال حکومت عباسی خواهد بود. قلب مادر از این خبر هولناک به درد آمد و آثار غم و اندوه در او پدیدار گردید و گریست
ادامه دارد

منش والای امام حسن عسکری علیه السلام

امام حسن عسکری - علیه السلام - دارای مکارم اخلاق و عظمت اخلاقی خاصی بود که با آن دوست و دشمن را شیفته خود می کرد، این ویژگی آشکارترین جلوه شخصیتی حضرت بود که آن را از جد بزرگوار خود پیامبر اکرم - صلی اللّه علیه و آله - که اخلاق نیک ایشان همه را فرا می گرفت - به یادگار داشت .
از ایشان نمونه های اخلاقی شگفت انگیزی نقل شده که دشمن کینه توز را به دوستی صمیمی و مخلص بدل کرده است .
مورخان نقل می کنند که : حضرت در زمان متوکل - سرسخت ترین دشمن آل بیت و پلیدترین خلیفه عباسی - به دستور او زندانی گشت و خلیفه دستور اکید داده بود که به وی به شدت رفتار شود. لیکن زندانبانان پس از مدتی ، دلبسته کمالات حضرت شده و حتی از نگاه مستقیم به چشمان ایشان - از شرم و حیا - پرهیز می کردند و هنگامی که ایشان از زندان آزاد شدند اعتقادی استوار به امام پیدا کرده بودند و بصیرت خوبی در دین یافته بودند.
امام حسن عسکری - علیه السلام - در اخلاق والای خود نسیم خوشی از گلزار رسالت اسلامی و گلی خوشبو از بوستان پیامبر اکرم - صلی اللّه علیه و آله - بودند.

نمونه ای از کرامت و بزرگواری در سیره امام حسن عسگری علیه السلام

ابو هاشم جعفری (ره ) گفت : به حضور امام حسن عسکری علیه السلام رفتم ، هدفم این بود که نگین انگشتری را از آن حضرت تقاضا کنم ، تا انگشتری بسازم و آن نگین را به عنوان تبرک ، بر سر انگشترم بگذارم ، ولی وقتی که به حضورش شرفیاب شدم ، به طور کلی آن تقاضا را فراموش کردم ، پس از ساعتی ، بر خاستم و خداحافظی کردم ، همین که خواستم از محضرش ‍ بیرون بیایم ، انگشتری را به طرف من نهاد و فرمود: (تقاضای تو، نگین بود، ما به تو نگین را با انگشترش دادیم ، خداوند این انگشتر را برای تو مبارک گرداند). از این حادثه ، تعجب کردم ، که آن حضرت به آنچه در ذهنم پوشیده بود، خبر داد، عرض کردم : (ای آقای من ! براستی که تو ولی خدا و همان امامی هستی ، که خداوند فضل و اطاعت آن امام را دین خود قرار داده است ).
فرمود: غفر الله لک یا ابا هاشم : ( خدا تو را ببخشد ای ابو هاشم ). ( اعلام الوری ، ص 356)
داستانهای شنیدنی از چهارده معصوم علیهم السلام
نوشته : محمد محمدی اشتهاردی

امام حسن عسکری علیه السلام و آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت

از آن جا که غایب شدن امام و رهبر هر جمعیت، حادثه ای غیرطبیعی و نامأنوس است و تحمل مشکلات ناشی از آن برای نوع مردم دشوار می باشد، پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله و امامان پیشین، به تدریج مردم را با این موضوع آشنا ساخته و افکار ایشان را برای پذیرش آن آماده می کردند. این تلاش، در عصر امام عسکری علیه السلام به صورت روشن تری به چشم می خورد و جلوه بیشتری پیدا می کند؛ زیرا آن حضرت، از یک طرف حضرت مهدیعلیه السلام را تنها به شیعیان خاص و بسیار نزدیک خود نشان می داد و از طرف دیگر، تماس مستقیم شیعیان با خود حضرت عسکری علیه السلام نیز روز به روز محدودتر و کمتر می شد، به طوری که حتی در خود شهر سامراء، به مراجعات و مسایل شیعیان به وسیله نامه یا توسط نمایندگان خویش پاسخ می دادند. آن حضرت با این شیوه، به شیعیان فهماندند که امام زمان می تواند زنده بوده، ولی از نظر و چشم مردمان پنهان باشد.